Logo der Bayerischen Akademie der Wissenschaften

Thesaurus linguae Latinae (TLL)

Menu

Authors, works and further abbreviations

Authors and works

The Index librorum scriptorum inscriptionum ex quibus exempla afferuntur (second edition 1990) supplies the key to the abbreviations used in the Thesaurus for Latin authors and works. Every printed edition of the TLL contains this Index librorum.

Apart from the abbreviations it gives, inter alia, datings of authors and their works, the standard editions and, where necessary, the Greek originals.

A supplement to the Index is maintained and continuously updated. It can be found under the Addenda Indici. Only newly added Texts and changes of citation are presented.

Other abbreviations

The headword is represented by the shortest possible unambiguous abbreviation of its ending, e.g. radix: sing. -x, -is, -i, -em, -e, plur. -es, -um, -bus (cf. this overview).

A small selection of the most commonly used abbreviations in headings and explanations (further abbreviations can be downloaded as PDF as well as the abbreviations for Indoeuropean and Romance languages):

a.

anno (sc. post Christum)

a. 10 a. Chr.

anno 10 ante Christum

abl.

ablativus

absol.

absolutus, absolute

acc.

accusativus

⤷ acc. c. inf.

accusativus cum infinitivo

act.

activus, active

ad l.

ad locum

add.

addas, addendum, addidit …

addit.

additamentum

adi.

adiectivum

adnot.

adnotatio

adv.

adverbium

aet.

aetate, aetatis

al.

alia, alibi

alt.

man. alt.

anglosax.

anglosaxonice

app. crit.

apparatus criticus

apud ICTos apud iurisconsultos

attrib.

attributive

c.

cum

cett.

ceteri

cf.

confer, conferatur …

christ.

christianus

cit.

loco cit.

cod.

codex

codd.

codices

codd. det.

codices deteriores

codd. rec.

codices recentiores

codd. vet.

codices vetusti (vetustiores)

coll.

collato, collatis…

comm.

dat. comm.

compar.

comparativus

compos.

composita

coni.

coniecit, coniectura, coniunctivus

consec.

consecutivus

corr.

correxit, correctus

crit.

app. crit.

dat.

dativus

dat. comm.

dativus commodi

decl.

declinatio

def.

defendit

del.

delevit, delendum

demin.

deminutivum

demonstr.

demonstrativus

depon.

deponens

deriv.

derivata

det.

codd. det.

disting.

distinguendum, distinguitur

dub.

dubium, dubius, dubie

dupl.

duplex

e.g.

exempli gratia

ed.

editio, editor

‒ ed. comm. pont.

editio (sc. Vulgatae) commissionis

pontificiae

‒ edd. vet.

editiones veteres

ed. princ.

editio princeps

em.

emendavit

enunt.

enuntiatum

enunt. secund.

enuntiatum secundarium

epexeget.

epexegeticus

epith.

epitheton

eqs.

et quae sequuntur

etym.

etymologia, etymologicus

explic.

explicativus, explicatio

f., fem.

femininus

fig.

figura

fin.

finalis

fort.

fortasse

frg.

fragmentum

fut.

futurum

gen.

genetivus

gen. inhaer.

genetivus inhaerentiae

gerund.

gerundium, gerundivum

gr.

graece, graecus

gramm.

grammaticus

hebr.

hebraice, hebraicus

i.

id est

i. q.

idem quod

ibid.

ibidem

imag., in imag.

in imagine

imp.

imperator

imperat.

imperativus

imperf.

imperfectum

impers.

impersonalis, impersonaliter

in exemplari nostro sc. bibliothecae Thesauri
in schedis nostris sc. archivi Thesauri

inc.

orig. inc.

indef.

indefinitus

inf.

infinitivus

inhaer.

gen. inhaer.

inscr.

inscriptio

interpol.

interpolatus, interpolatio

interrog.

interrogativus, interrogatio

iuxta pos.

iuxta positus

l.

linea

ad l., var. l.

lat.

latine, latinus

litt.

litteris

loc. dub.

locus dubius

loco cit.

loco citato

loq.

loquitur

m., masc.

masculinus

man. alt.

manus altera

marg., in marg.

in margine

mediopass.

mediopassive

meton.

metonymice

milit.

militaris

n., neutr.

neutrum

nom.

nominativus

nom. propr.

nomen proprium

obi.

obiectum, obiectivus

om.

omittit(ur), omisit

Onom.

Onomasticon

opp.

opponitur, oppositum

or. obliqua

oratio obliqua

or. recta

oratio recta

orig., de orig.

de origine

orig. inc.

originis incertae

p.

pagina

p.p.p.

participium perfecti passivi

pap.

papyrus

part.

participium

pass.

passivus

perf.

perfectum

pers.

persona, personalis

philos.

philosophia, philosophicus

pl., plur.

pluralis

poss.

possessivus

praedic.

praedicativus

praepar.

praeparativus

praepos.

praepositio

praes.

praesens

princ.

ed. princ.

pron.

pronomen

propr.

nom. propr.

prosopop.

prosopopoeia

q. d.

qui (quae, quod) dicitur

q. e.

qui (quae, quod) est

q. s.

qui (quae) sunt

q. v.

quod vide

qual.

qualitatis

ras., in ras.

in rasura

rec.

recensio

codd. rec.

recipr.

reciprocus, reciproce

refl.

reflexivus, reflexive

relat.

relativus

resp.

respondet

respic.

respicitur

rhet.

rhetoricus

s.v.

sub verbo, sub voce

saec.

saeculum

‒ saec. I ex.

saeculo prima exeunte (sc. post Christum)

‒ saec. III in.

saeculo tertio ineunte (sc. post Christum)

‒ saec. I a.Chr.

saeculo primo ante Christum

sc.

scilicet

scrib.

scribitur

script. sacr.

scriptura(e) sacra(e)

sec.

secundum

secund.

enunt. secund.

separ.

separativus

seq.

sequitur

sg., sing.

singularis

sim.

similiter, similia

sq.

sequens

sqq.

sequentes

struct.

structura

subi.

subiectum, subiectivus

subst.

substantivum

superl.

superlativus

suppl.

supplevit, supplendus

syn.

synonymum, synonymus

t. t., term. techn.

terminus technicus

techn.

technicus, technice

text.

textus

tit.

titulus

trad.

traditum, traditur

v.

vide, videatur

var. l.

varia lectio

‒ var. ll.

variae lectiones

vers.

versio, versus

‒ aliae vers.

aliae versiones

vet.

codd. vet.

vid.

videtur

voc.

vocativus

vol.

volumen

Commentaries on the texts quoted and a number of standard works are usually cited by author's name alone, e.g. nascor vol. IX 1, 108, 27 zu STAT. silv. 5, 1, 6 v. Gibson, comm. 2006, ad l. In the same article Hofmann-Szantyr (IX 1, 98, 37) means J. B. Hofmann's Lateinische Syntax und Stilistik as revised by A. Szantyr, München, 1965 (corrected edition 1972).

Other standard works may have a brief title added. In general, titles of secondary literature are given in the shortest readily comprehensible form, usually with year of publication to facilitate reference to L'Annee Philologique. For example in the article nascor (vol. IX 1, 83, 25 f.) Leumann, Gramm. 1977 stands for the sixth edition of M. Leumann's Lateinische Laut- und Formenlehre, München, 1977.

A list of abbreviations of journals is available as PDF.